Η προμήθεια φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη σταματά για εργασίες συντήρησης του αγωγού Nord Stream 1
Σύμφωνα με την Ρωσία θα είναι προσωρινό και μόνο για τις επόμενες 10 ημέρες , όμως η Ευρώπη θα πρέπει να περιμένει να δει εάν στις 21 Ιουλίου θα ανοίξουν οι Ρώσοι εκ νέοι τις στρόφιγγες του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 1 όπως έχουν ανακοινώσει . Ωστόσο, αρκετοί αξιωματούχοι στη Γερμανία εκφράζουν ολοένα εντονότερα την ανησυχία τους πως η ροή μπορεί να μην αποκατασταθεί, καθώς συνεχίζεται ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας.
Παράλληλα έχουμε ένα νέο άλμα στη τιμή χονδρεμπορικής ηλεκτρισμού κατά 55%, καλπάζει στα 400 ευρώ/MWh όπως ήταν φυσικό αλλά και περικοπές ενέργειας στη βιομηχανία και ενδεχόμενη μείωση της κατανάλωσης σε περίπτωση ακραίων γεγονότων.
Η ρωσική δημόσια επιχείρηση αερίου Gazprom ήδη μείωσε σημαντικά τις παραδόσεις μέσω του αγωγού 1.200 χιλιομέτρων μεταξύ της Ρωσίας και της βόρειας Γερμανίας, επικαλούμενη καθυστερήσεις στα έργα συντήρησης και επισκευής. Η Μόσχα αποδίδει τις καθυστερήσεις στις κυρώσεις που της επέβαλαν δυτικά κράτη, επιχείρημα που απορρίπτει ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς.
Όμως ο φόβος να μην ξανατρέξει ρωσικό αέριο, μετά τις 21 Ιουλίου, που είναι προγραμματισμένο με το πέρας των εργασιών, είναι εφιάλτης για την ΕΕ, η οποία καλείται να διασφαλίσει την ασφαλή τροφοδοσία της από εναλλακτικές πηγές καυσίμου.
Οι περιορισμοί όμως στην παραγωγή πετρελαίου αλλά και υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG, σε συνδυασμό με την εκτίναξη των τιμών, ενισχύουν τον κίνδυνο των ελλείψεων που στην περίπτωση ολικής διακοπής, θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν μόνο με περιορισμό στην κατανάλωση και δελτίο στη διανομή φυσικού αερίου.
Το γεγονός πως αξιοποιείτο μόνο το 40% της δυναμικότητας του αγωγού οδήγησε σε περαιτέρω αυξήσεις των τιμών στην αγορά αερίου, σύμφωνα με την ομοσπονδιακή υπηρεσία δικτύου της Γερμανίας.
Παρά τις τεράστιες διαφωνίες και τα συμφέροντα των 27, υπάρχει η αισιοδοξία ότι τελικά η Ε.Ε. όπως έκανε και με την υπόθεση των εμβολίων θα βρει ένα κοινό βηματισμό και θα μπορέσει να βάλει μια διαχωριστική γραμμή μεταξύ των τιμών του φυσικού αερίου και του ρεύματος. Σύμφωνα με πληροφορίες η Ευρωπαϊκή Ένωση συζητεί εσωτερικά για ένα πρωτοφανές πρόγραμμα ενεργειακής ασφάλειας με ενισχύσεις σε πολίτες και επιχειρήσεις. Αναμένεται παράλληλα να κορυφωθούν οι διαβουλεύσεις μεταξύ των κρατών-μελών και της Κομισιόν με σκοπό τα όποια μέτρα να αρχίσουν να τρέχουν από τα μέσα Οκτωβρίου, διάστημα το οποίο επηρεάζεται άμεσα από τις θερμοκρασίες στην Κεντρική Ευρώπη.
Μια άλλη πρόκληση που θα δοκιμάσει επίσης την αλληλεγγύη των 27 είναι το γεγονός ότι η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίσει ότι δεν χρησιμοποιούν τα αποθέματα φυσικού αερίου κατά τρόπο άτακτο, ώστε να μην ζημιωθεί κανείς. Στις 27 Ιουνίου, οι Ευρωπαίοι συμφώνησαν να γεμίσουν τα υπόγεια αποθέματά τους φυσικού αερίου στο «τουλάχιστον 80%» της χωρητικότητάς τους έως την 1η Νοεμβρίου -σήμερα βρίσκονται στο 56%-, κάτι που θα τους επιτρέψει, σε περίπτωση περικοπής, να αποφύγουν τα χειρότερα.
Στη σκιά του ενεργειακού εφιάλτη, σήμερα συνεδριάζει το Eurogroup για όλες τις μακροοικονομικές εξελίξεις και προκλήσεις πολιτικής στην ευρωζώνη στο σημερινό παγκόσμιο πλαίσιο. Θα συζητηθεί επίσης η δημοσιονομική κατάσταση στο σύνολο της ευρωζώνης και προσανατολισμοί της δημοσιονομικής πολιτικής για το 2023. Την ίδια ώρα η Κομισιόν καταρτίζει σχέδιο εκτάκτου ανάγκης. Στις 27 Ιουλίου θα συνεδριάσουν οι υπουργοί Ενέργειας των 27. Ορόσημο για αποφάσεις είναι η έκτακτη Σύνοδο Κορυφής στην Πράγα, 6 -7 Οκτωβρίου
Το σχέδιο για την Ελλάδα
Η Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι έχει τη λιγότερη εξάρτηση από άλλα κράτη, κάτι που τονίζει τις τελευταίες μέρες συχνά και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, συνεχίζει να καλύπτει περίπου το 40% από τις εισαγωγές του Ρωσικού αερίου. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι η διαχείριση της ενεργειακής κρίσης έπαιξε καθοριστικό ρόλο για την λήψη αποφάσεων και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος αξιολόγησε τις γενικότερες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες καταλήγοντας να παγώσει κάθε σενάριο για πρόωρες εκλογές.
Υπενθυμίζεται ότι μιλώντας στην τηλεόραση του OPEN το Σάββατο, ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, σημείωσε πως θα δημιουργηθεί νέο εργοστάσιο λιγνίτη στην Πτολεμαΐδα, διαμηνύοντας πως στόχος είναι να μην υπάρξει πρόβλημα επάρκειας τον χειμώνα σε περίπτωση που διακοπεί πλήρως η ροή φυσικού αερίου από την Ευρώπη.
«Έχουμε δώσει τη δυνατότητα σε πέντε εργοστάσια φυσικού αερίου, αν χρειαστεί, να αξιοποιήσουν πετρέλαιο diesel αν διακοπεί το φυσικό αέριο», είπε σχετικά.
Στα μέτρα ενεργειακής επάρκειας, περιλαμβάνονται:
Πλωτή δεξαμενή στη Ρεβυθούσα (LNG)
Δύο νέοι σταθμοί LNG (Αλεξανδρούπολη)
Αέριο από αγωγό TAP
Πέντε εργοστάσια παραγωγής ρεύματος (πετρέλαιο αντί αέριο)
Αύξηση παραγωγής από λιγνιτικά εργοστάσια
Νέο λιγνιτικό εργοστάσιο (Πτολεμαΐδα V)
Ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ κ. Γιώργος Στάσσης από το βήμα του Ecοnomist, προέβλεψε ότι στο ενδεχόμενο μιας βίαιης διακοπής ρωσικού αερίου, θα υπάρξει μεγάλη αναταραχή στην αγορά, η οποία για την Ελλάδα, που έχει ήδη λάβει τα μέτρα της, θα οδηγούσε σε περικοπή ενέργειας από την βιομηχανία για να καλυφθούν οι οικιακοί καταναλωτές.
Ωστόσο τα μηνύματα που έλαβε η κυβέρνηση από τους παρόχους ενέργειας και ο κίνδυνος να ανακοινωθούν ταρίφες πάνω από τα 50 λεπτά η κιλοβατώρα (σήμερα χωρίς τις επιδοτήσεις είναι περί τα 35 λεπτά), οδήγησε σε αναδίπλωση του σχεδιασμού.
Το εκρηκτικό κοκτέιλ των ανατιμήσεων συνεχίζεται και σήμερα καθώς η τιμή του ρεύματος στη χονδρική αγορά σημειώνει νέο άλμα 54,77% έναντι της χθεσινής μέρας και φτάνει στα 374,85 ευρώ/MWh. Το φυσικό αέριο καλύπτει το 44,5% του ενεργειακού μείγματος, οι ΑΠΕ το 25,1%, ο λιγνίτης κάτω από 10%, οι εισαγωγές το 8% και τα υδροηλεκτρικά σχεδόν το 6%.
Το αυξημένο ενεργειακό κόστος τινάζει στον αέρα τους κρατικούς προϋπολογισμούς, που καλούνται να μετριάσουν το ράλι τιμών αλλά και το ελληνικό πρόγραμμα επιδοτήσεων που έχει προβλέψει 3,2 δις έως τα τέλη του χρόνου. Εάν συνεχιστεί η ξέφρενη πορεία τιμών, τότε τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να εξατμιστούν μέσα σε ένα δίμηνο-τρίμηνο καθώς από τα 722 εκ. που θα διατεθούν για τον Ιούλιο, για τον επόμενο μήνα υπολογίζεται να χρειαστούν από 1 έως 1,5 δις, για να στηριχθούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις και να καλυφθεί το ενεργειακό κόστος στο 85% όπως έχει ανακοινώσει ο κ. Σκρέκας.
